Owoc na kaszel i problemy oddechowe. W Polsce niedoceniany, a nadaje się do zrobienia syropu i sprayu do gardła. Zobacz przepis

Ananas to nie tylko pyszny i zdrowy owoc, ale także surowiec leczniczy o cennych właściwościach wspomagających trawienie i leczenie infekcji oddechowych.

Ananas jadalny (Ananas comosus) pochodzi z Ameryki Południowej, a jego owocostan z pióropuszem liści zalicza się do owoców egzotycznych. Cenne właściwości ananasa wynikają nie tyle z zawartości cennych witamin i składników mineralnych (m.in. witamina C i mangan, a także wit. B1 i B6). Porcja 100 g miąższu to ok. 50 kcal.

To, co decyduje o wyjątkowym działaniu owocu, jest zawartość enzymów proteolitycznych, czyli rozkładających białka. W ananasie nazywane są bromelainą lub bromeliną od nazwy rodziny, do której należy ananas (bromeliowate). Mają one szczególne właściwości łagodzące kaszel i inne objawy infekcji sezonowych, ale nie tylko.

Właściwości ananasa łagodzące kaszel i inne objawy infekcji oddechowych nie są w Polsce dobrze znane, ale na pewno warto z nich skorzystać. W okresie jesienno-zimowym są przy tym u nas najtańsze, bo owoc można kupić w dyskoncie już za kilka złotych.

Zawarta w ananasie bromelaina ma potwierdzone właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, wspomagające odporność oraz mukolityczne, czyli rozkładające śluz zalegający w drogach oddechowych (jak i przewodzie pokarmowym).

Sok a ananasa przyjmowany przy objawach oddechowych spowodowanych infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi, a także astmą i alergią, pomaga wydalać nadmiar wydzieliny z gardła i nosa, a także zatok, co łagodzi objawy ich zapalenia i spływanie śluzu do gardła. W połączeniu z kurkuminą z kłącza ostryżu długiego (kurkumy) może nawet zapobiegać ciężkiemu COVID-19.

Bromelaina przyspiesza także wchłanianie antybiotyków podczas leczenia zakażeń bakteryjnych układu oddechowego, które często są skutkiem nadkażenia przy infekcji wirusowej. W ten sposób przyspiesza działanie antybiotykoterapii. Ma też potencjalne działanie antyrakowe, łagodzące ból przy zapaleniu stawów oraz przeciwpróchnicze (w pastach do zębów wspomaga usuwanie osadów ze szkliwa).

Warto jednak wiedzieć, że krążące w sieci doniesienia o tym, jakoby sok z ananasa miał być o 500 procent skuteczniejszy od syropu na kaszel z apteki nie są uważane za prawdziwe. Pochodzą z małego indyjskiego pisma medycznego, którego wiarygodność ocenia się na 0,23 proc., podczas gdy np. dla pisma wartość indeksu wynosi ponad 45 punktów. Niemniej w innych badaniach sok z ananasa łagodził kaszel skuteczniej niż miód pszczeli, które także ma potwierdzone działanie tego typu.

Sprawdź: Na ból gardła, katar i kaszel miód jest lepszy niż syrop z apteki

Sok z ananasa łagodzi nie tylko stany zapalne nosa i gardła, ale także błony śluzowej żołądka. Ponieważ wspomaga trawienie, pomaga przeciwdziałać niestrawności i wzdęciom, a ze względu na działanie zmniejszające agregację płytek krwi, fibrynolityczne i przeciwzapalne stosuje się go także w leczeniu obrzęków tkanek po urazach i operacjach.

Choć sok z ananasa może wspomóc terapię wielu problemów oddechowych, nie należy stosować go zamiast przepisanych leków, co jest ważne zwłaszcza w przypadku alergii i astmy. Jeśli kaszel i inne leczone objawy utrzymują się dłużej niż tydzień, należy skonsultować się z lekarzem.

Na kaszel poleca się pić świeżo wyciskany sok z ananasa albo syrop wzmocniony dodatkowymi składnikami przeciwzapalnymi, antybiotycznymi i wspierającymi układ immunologiczny.

Sprawdź: Te rośliny mają przeciwwirusowe działanie przy grypie i COVID-19

Przepis na syrop z ananasa na kaszel:
Składniki:

• 1 szkl. świeżego soku ananasowego,
• 1 łyżeczka posiekanego kłącza imbiru,
• 1 łyżeczka płynnego miodu (najlepiej manuka),
• 1/2 łyżeczki mielonej kurkumy,
• 1/4 łyżeczki pieprzu kajeńskiego albo kilka kropli ostrego sosu chili, ew. szczypta świeżo zmielonego czarnego pieprzu,
• 1/4 łyżeczki soli.

Połącz składniki i pij po 1/4 szkl. dziennie. Powstała mieszka wystarczy ci na cały dzień plus następny poranek, ale syrop musi być zamknięty w małym słoiczku i wstawiony do lodówki.

Ponieważ bromelaina jest bardzo wrażliwa na utlenianie, zaleca się używanie wyciskarki wolnoobrotowej, a nie sokowirówki. Sok z urządzeń starego typu jest spieniony i ma zmieniony kolor, ponieważ podczas wirowania i odcedzania jest poddawany działania powietrza i kontaktu z metalowymi elementami.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Zdrowia codziennie. Obserwuj StronaZdrowia.pl!

Co ważne, syrop z ananasa musi być świeży, a co najważniejsze – surowy, czyli niepoddany ogrzewaniu. Jako substancje białkowe, enzymy ulegają rozkładowi pod wpływem temperatury. Choć pod tym względem bromelaina należy do bardziej wytrzymałych, ulega denaturacji już w 60 stopniach Celsjusza.

W celach leczniczych można też pić zmiksowany miąższ (albo go jeść), by dostarczyć sobie dodatkowych porcji błonnika i wspomóc pasaż jelitowy. W ten sposób trudniej jednak przyjąć skuteczną dawkę związków czynnych z ananasa. Może to być problemem zwłaszcza przy braku apetytu, który często towarzyszy infekcjom oddechowym.

Z ananasa można sporządzić także środek łagodzący objawy takie jak katar i ból gardła, który rozrzedza wydzielinę w nosie, uśmierza zapalenie. W tym celu świeżo wyciśnięty sok należy rozcieńczyć solą fizjologiczną (kila kropli na ampułkę 5 ml), a następnie przelać do buteleczki z rozpylaczem (zwykłym lub po kroplach do nosa). Taki spray z ananasa stosuje się kilka razy dziennie do gardła i nosa.

Z ananasa można przygotować także lizaki łagodzące ból gardła. Wystarczy zamrozić świeży sok (ew. zmiksowany z miąższem ananasa lub innego owocu) w foremkach do lodów z patyczkami. Można przygotować np. lody ananas-mango albo ananas i owoce jagodowe (z mrożonki).

Czytaj też: Czy jedzenie lodów pomaga na ból gardła, czy szkodzi?

Choć z ananasa wytwarza się z suplementy takie, jak proszek czy wyciąg, za najbardziej skuteczny uważa się świeżo wyciśnięty sok z miąższu. Niemniej można skorzystać z takiego gotowego rozwiązania, pamiętając, że substancje te nie działają wtedy miejscowo w jamie ustnej i gardle, tylko bardziej w układzie trawiennym. Najlepiej, gdy jest to być proszek z ananasa do rozpuszczania w wodzie, ostatecznie w kapsułkach – z owoców liofilizowanych, czyli suszonych w zamrożeniu w próżni.

Z suplementów diety można wybrać także wyciąg z ananasa standaryzowany na zawartość bromelainy, to jest z jej gwarantowaną zawartością. Takie produkty są polecane zwłaszcza w przypadku łagodnych zaburzeń pokarmowych, jednak przeciwwskazaniem są poważniejsze problemy.

Choć świeży ananas jest na ogół dobrze tolerowany przez większość osób, te o wrażliwym żołądku mogą odczuwać dyskomfort spowodowanych przez zawarte w nich enzymy. Również większa ilość może podrażniać błony śluzowe w układzie pokarmowym, dlatego warto trzymać się zalecanych (lub tolerowanych) dawek. Świeżego ananasa nie powinno się podawać go dzieciom poniżej 6. miesiąca życia.

Zobacz też: Uwaga na „cudowne mikstury” z Internetu!

Charakterystyczne pieczenie języka i ust to także wynik działania bromelainy, a nie alergia na owoc. Jeśli jednak jedzenie powoduje puchnięcie warg, puchnięcie języka i swędzenie dziąseł, a w dalszej kolejności ból brzucha i zaburzenia trawienne, reakcje te wskazują na uczulenie. W takich sytuacjach ananas nie powinien być spożywany na surowo lub wcale.

Należy pamiętać, że ananas jest bogatym źródłem cukrów prostych, których zawiera ok. 10 g w 100 g, a w soku jest ich jeszcze więcej, bo 12-14 g. Kuracja sokiem ananasowym jest najczęściej niewskazana w przypadku cukrzycy i insulinooporności. Korzystny jest jednak dodatek polecanych przypraw korzennych, które pomagają nieco złagodzić zmiany glikemii po jedzeniu tego owocu.