Grzyby trujące w polskich lasach. Poznaj najbardziej niebezpieczne gatunki. Z czym można je pomylić?

W tym roku zapanowała prawdziwa moda na zbieranie grzybów. To bardzo przyjemne zajęcie, ale nie można zapominać o tym, że grzyby mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Dlatego do ich zbierania trzeba się przygotować, poznając różne gatunki, np. z wiarygodnych atlasów grzybów czy korzystając z wiedzy grzybiarzy i grzyboznawców (np. w dedykowanych grzybom grupach w mediach społecznościowych). Nie można wybrać się na samodzielne grzybobranie nie wiedząc nic o gatunkach, jakie chcemy i możemy zbierać. Nie można także wierzyć w różne cudowne doniesienia np. o nieszkodliwości muchomorów czerwonych. To prawda, że wiele grzybów, podobnie jak roślin, ma zarówno właściwości toksyczne, jak i lecznicze, jednak korzystanie z nich wymaga dużej wiedzy. I na pewno nie można lekceważyć tego, że są trujące.

Poza brakiem wiedzy, albo zaufaniem przypadkowym osobom, niebezpieczne są też pomyłki, które zdarzają się nawet bardziej doświadczonym grzybiarzom. Zbyt często słyszy się o kimś, kto pomylił muchomora sromotnikowego z czubajką kanią, pomimo że od dawna zbiera grzyby. Niestety wiele gatunków grzybów jest do siebie podobnych. A poszczególne owocniki mogą nieco odbiegać od „wzorca gatunku” w zależności od ich wieku oraz warunków, w których rosły. Dlatego lepiej nie zbierać grzybów bardzo młodych, które mogą nie mieć w pełni widocznych cech charakterystycznych. Jeśli jakiś grzyb budzi nasze najmniejsze choćby wątpliwości, nie jedzmy go!

Pamiętajmy też, że grzyby trujące nie muszą działać od razu. Objawy zatrucia mogą pojawiać się po kilku godzinach, ale nawet dniach. W niektórych przypadkach toksyny stopniowo uszkadzają narządy wewnętrzne, a skutki można odczuć nawet po latach. Nie lekceważmy też informacji o tym, że jakiś grzyb uznawano za jadalny, a obecnie za trujący. Wynika to z coraz lepszego poznawania substancji występujących w różnych gatunkach i ich działania na organizm. Przykładowo okazało się, krowiaki podwinięte (zwane olszówkami), zbierane i jedzone w różnych regionach Polski, zawierają substancję, która u niektórych osób powoduje bardzo silną reakcję organizmu, polegającą na rozpadzie czerwonych krwinek, co może prowadzić nawet do śmierci. Toksyny zawarte w grzybach uszkadzają zarówno wątrobę, nerki i inne narządy wewnętrzne, ale też układ nerwowy czy szpik kostny.

Niestety nie ma żadnego „cudownego” sposobu, który pozwoliłby odróżnić grzyby trujące od jadalnych. Toksyczne nie muszą mieć nieprzyjemnego, ani ostrego smaku czy zapachu. Mogą być jedzone przez zwierzęta. Nie jest żadnym wyznacznikiem zmiana koloru po uszkodzeniu grzyba lub jej brak (to cecha wyłącznie gatunkowa). Jedynym sposobem jest poznanie grzybów i uważne ich zbieranie.

Oto niektóre najbardziej trujące grzyby, które można spotkać w polskich lasach.