Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Antybiotyki obniżą naszą odporność. Jak brać je z rozwagą?

Redakcja MM
Redakcja MM
Rozmowa z Robertem Elszkowskim, lekarzem POZ w Wojewódzkim ...
Rozmowa z Robertem Elszkowskim, lekarzem POZ w Wojewódzkim ... Redakcja MM
Rozmowa z Robertem Elszkowskim, lekarzem POZ w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Szczecinie.

- Kiedy lekarz zaleca przyjmowanie antybiotyków?
- Antybiotyki wskazane są w przypadku infekcji bakteryjnych, grzybiczych, ale nie w przypadku wszystkich infekcji. Ponad 70 procent zakażeń dróg oddechowych są to bowiem zakażenia wirusowe, na które antybiotyki nie działają.

- Jak wówczas leczymy takie infekcje? Stosujemy doraźne leki dostępne w aptece?
- W takich sytuacjach zazwyczaj jest to leczenie objawowe, tj. zwalczanie objawów takich, jak np. katar, kaszel, gorączka czy ból. Leczeniem jest też odpoczynek, czyli po prostu pozostanie w domu, żeby nabrać sił do walki z chorobą. Istotna tu jest też izolacja chorego, aby nie rozprzestrzeniał infekcji.

- Niektórzy zamiast leżenia w łóżku, wolą jednak wziąć antybiotyk. Sądzą, że szybko postawi ich na nogi, tłumaczą się tym, że nie mają czasu na chorowanie.
- To błędne myślenie. Zwykła infekcja nosogardła, czyli przeziębienie, to zazwyczaj infekcja wirusowa. Podobnie jest w przypadku grypy. Tutaj antybiotyki nie mają zastosowania, chyba że następuje nadkażenie bakteryjne jako powikłanie infekcji wirusowej. Pamiętać jednak należy, że nadkażenie bakteryjne pojawia się zwykle dopiero po kilku dniach infekcji wirusowej, więc stosowanie antybiotyku od pierwszego dnia infekcji jest błędem. Jeśli jednak dojdzie dochodzi do nawrotu objawów, trzeba zgłosić się do lekarza celem kontroli. Wtedy następuje decyzja o zastosowaniu antybiotyku.

- Mówiąc krótko, jeśli na przeziębienie czy grypę będziemy chcieli zażyć antybiotyk, żeby szybko się wyleczyć, to nic nam on nie da, nie zadziała?
- Dokładnie.

- Zatem przy jakich chorobach stosuje się antybiotyki?
- W zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych. Należą do nich choroby górnych i dolnych dróg oddechowych (zapalenie gardła, migdałków, krtani, zatok, oskrzeli i płuc), zapalenia ucha środkowego, zakażenia układu moczowego, skóry, tkanek miękkich, centralnego układu nerwowego inne. Wskazaniem do leczenia antybiotykami są też bakteryjne choroby zakaźne i weneryczne.

- Dlaczego tak ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarzy przy stosowaniu antybiotyków?
- Zawsze decyzja o wyborze antybiotyku, jego dawkowaniu, długości leczenia, postaci leku itp. należy do lekarza. Są bardzo różne antybiotyki. Jedne działają bakteriobójczo, inne działają bakteriostatycznie, czyli hamują namnażanie się bakterii. Są antybiotyki o szerokim zakresie działania na wiele grup patogenów, a są i takie o wąskim zakresie działania. Są antybiotyki mogące działać toksycznie, np. na nerki, narząd słuchu, wątrobę itd. - osoby z uszkodzeniem tych narządów powinny ich unikać. Antybiotyki różnią się również przenikalnością do poszczególnych tkanek - mogą nie dotrzeć do miejsc, gdzie powinny zadziałać. Jeśli nie będziemy przestrzegać zaleceń w stosowaniu antybiotyków, możemy sobie mocno zaszkodzić, bowiem zalecenia te zależą od wielu czynników, jak ciężkość zakażenia, stan kliniczny pacjenta, jego wiek, waga itd. W czasie leczenia antybiotykami może dojść do zaburzeń pożytecznej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego oraz wyjałowienia skóry i dróg rodnych. Te pożyteczne bakterie są bardziej wrażliwe na antybiotyki niż bakterie chorobotwórcze i jeżeli zaczynamy być leczeni antybiotykiem, najpierw dochodzi do eliminacji tych pożytecznych bakterii, a dopiero później chorobotwórczych. Jeśli więc przerwiemy leczenie zbyt wcześnie to pożyteczne bakterie zostaną unicestwione, a chorobotwórcze nie dość, że przetrwają i dalej będą się namnażać, to jeszcze nabędą oporności - nauczą się, jak przetrwać w środowisku antybiotyku.

- A co może się stać jeśli antybiotyk będziemy przyjmować za długo?
- Oczywiście antybiotyki - jak każde leki - mogą wywołać objawy niepożądane. Najczęściej związane są z uszkodzeniem prawidłowej flory jelitowej. Mogą więc na przykład pojawić się bóle brzucha, wolne stolce, upławy u kobiet. Inne zaburzenia wynikają z możliwości toksycznego uszkodzenia narządów wewnętrznych, jak wątroba czy nerki. Dlatego nigdy sami nie powinniśmy sobie aplikować antybiotyku, nawet jeśli nam się wydaje, że wiemy na co zadziała. Wybór antybiotyku zależy od: rodzaju i miejsca infekcji, stanu zdrowia i innych czynników.

- Co, jeśli zapomnimy zażyć jedną dawkę antybiotyku o wskazanej porze? Następną przyjmujemy podwójną?
- Jeśli pominiemy dawkę, to kolejnej nie podwajamy, tylko stosujemy ustalony do tej pory schemat.

- Zawsze przy zażywaniu antybiotyków musimy stosować leki osłonowe?
- Probiotyki są lekami, które odbudowują naturalną, fizjologiczną florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Powinno się je zawsze stosować przy zażywaniu antybiotyków. Przyroda nie lubi próżni, jeżeli więc wyjałowimy przewód pokarmowy antybiotykiem, to łatwiej zasiedlają się w nim bakterie beztlenowe czy grzyby. Aby tego uniknąć, należy przy stosowaniu antybiotyku przyjmować probiotyki.

- Kto w ogóle nie może przyjmować antybiotyków?
- Jednym z przeciwwskazań jest nadwrażliwość na dany antybiotyk. Jeśli to stwierdzimy - oczywiście u takiego pacjenta tego antybiotyku przepisać nie można. Niektóre antybiotyki są przeciwwskazane w ciąży.

- Jeżeli często przyjmujemy antybiotyki to spada nasza ogólna odporność?

- Tak, faktycznie się dzieje. Infekcje są bowiem zwalczane przez nasz układ immunologiczny. On też "uczy się" zwalczania infekcji. Nabywa "pamięci immunologicznej". Jeżeli stosujemy antybiotyki, nasz układ immunologiczny jest "wyręczony" antybiotykiem i wówczas słabnie.

- Czasem więc po prostu lepiej zrezygnować z antybiotyku, wychorować swoje, położyć się do łóżka, wyleżeć, odpocząć?
- Dokładnie tak. Powinniśmy poprzez odpoczynek nabierać sił, dobrze się odżywiać, wysypiać, stosować leki objawowe bez zażywania antybiotyku.

- Mówi się jednak, że lekarze dla świętego spokoju coraz częściej przepisują pacjentom antybiotyki, żeby ci szybko wrócili do zdrowia.
- Uważam, że lekarze są świadomi tego, że cały czas panuje "wyścig" między naukowcami pracującymi nad nowymi antybiotykami a patogenami, które uczą się żyć w środowisku tych antybiotyków. Jeżeli antybiotyki byłyby nadużywane, to mogłoby dojść do wystąpienia oporności wielu patogenów i nie byłoby czym leczyć pacjentów. Często bywa jednak tak, że to pacjenci wymuszają na lekarzu zastosowanie antybiotyku. Ostateczna decyzja należy jednak zawsze do lekarza i dlatego antybiotyki są lekami przepisywanymi na receptę.

Rozmawiała Paulina Targaszewska


emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na szczecin.naszemiasto.pl Nasze Miasto