Podłączenie do kanalizacji - przywilej czy obowiązek?

W świetle przepisów prawa podłączenie do kanalizacji jest jednym z obowiązków właściciela nieruchomości. Do zadań gminy należy natomiast obowiązek prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

– Uregulowania dotyczące odprowadzania ścieków i warunki jakie muszą być spełnione w tym zakresie zostały ustanowione z uwagi na ochronę środowiska naturalnego – wyjaśnia Agnieszka Jaszkaniec, rzecznik prasowy Rejonowego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach S.A. – Zapisano je w kilku aktach prawnych: ustawie Prawo budowlane i powiązanym z nią Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Ponadto na terenie każdej gminy obowiązuje uchwalony przez radę gminy regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, który stanowi akt prawa miejscowego – dodaje.


Z ustawy Prawo budowlane i Rozporządzenia Ministra Infrastruktury jednoznacznie wynika, że na działce można postawić budynek mieszkalny, jeżeli ma ona zapewnioną możliwość podłączenia do uzbrojenia lub możliwość bezpośredniego podłączenia budynku między innymi do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Na działce, która nie ma dostępu do podstawowych mediów wzniesienie budynku mieszkalnego jest możliwe pod warunkiem zapewnienia indywidualnego ujęcia wody oraz wybudowania szamba lub przydomowej oczyszczalni ścieków – z tym, że ich ilość nie może przekraczać 5 m sześc. na dobę. Jeżeli ilość ścieków przekracza 5 m sześc. na dobę zgodę na ich gromadzenie lub oczyszczanie musi wydać terenowy inspektor ochrony środowiska.

– Z kolei w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zapisano, że do obowiązków właściciela nieruchomości należy podłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacji i powtórzono, że w przypadku, gdy budowa takiej sieci jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, właściciel nieruchomości ma obowiązek wyposażenia jej w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych – informuje Agnieszka Jaszkaniec, rzecznik prasowy Rejonowego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach S.A. 
Na wybudowanie oczyszczalni właściciel nieruchomości musi uzyskać zgodę właściwych organów gminy. Z reguły gmina wyraża zgodę, jeżeli na danym terenie nie ma sieci kanalizacyjnej i w najbliższym czasie nie planuje się budowy kanalizacji. Jeżeli nieruchomość została wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków, a później gmina wybudowała sieć kanalizacyjną, to właściciel nie ma obowiązku podłączenia nieruchomości do kanalizacji.

Gmina ma nie tylko prawo wymagać od właściciela nieruchomości, by podłączył on ją do kanalizacji, ma także obowiązek prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Zadania te z reguły powierza wyspecjalizowanemu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu. Na terenie gmin Katowice, Siemianowice Śląskie, Imielin i Chełm Śląski wypełnia je Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach S.A.

Na terenie miasta Mysłowice obowiązki te są podzielone między RPWiK w Katowicach S.A. oraz MPWiK sp. z o.o. w Mysłowicach, która na razie obsługuje niewielką liczbę odbiorców, ale prowadzi duże inwestycje ze środków unijnych w zakresie skanalizowania miasta. To do ich obowiązków należy zapewnienie zdolności posiadanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych do realizacji dostaw wody i odprowadzania ścieków w sposób ciągły i niezawodny.


Budowa przyłącza kanalizacyjnego


Obowiązek podłączenia do kanalizacji spoczywa zarówno na osobie, która buduje nowy dom, jak i na właścicielu istniejącej nieruchomości, przy której wybudowano kanalizację.

W pierwszym przypadku, właściciel działki musi najpierw wystąpić do przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego o wydanie warunków technicznych podłączenia do sieci. Na terenie Katowic, Siemianowic Śląskich, Imielina i Chełmu Śląskiego warunki takie wydaje RPWiK w Katowicach S.A., a na terenie Mysłowic RPWiK w Katowicach S.A. i MPWiK Sp. z o.o. w Mysłowicach.

Najczęściej warunki techniczne wydane są równocześnie dla sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, mimo, że budowa kanalizacji może być wykonana w późniejszym etapie. Warunki określają: z jakiego materiału powinno być wykonane przyłącze, jaką powinno mieć średnicę i do jakiej sieci powinno być włączone.

– W oparciu o wydane warunki techniczne inwestor może zlecić wykonanie projektu np. Działowi Projektowemu RPWiK w Katowicach S.A., bądź osobie uprawnionej do projektowania zewnętrznych sieci wodno-kanalizacyjnych – wyjaśnia Agnieszka Jaszkaniec, rzecznik prasowy Rejonowego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach S.A.

Najczęściej na podstawie wydanych warunków technicznych projektuje się równocześnie przyłącze wodociągowe i kanalizacyjne. Projekt wykonany przez niezależnego projektanta musi zostać uzgodniony w przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym. – Bez względu na to kto projektuje sieć, właściciel działki musi wystąpić do wodociągów o nadzór budowlany nad budową przyłączy – dodaje Agnieszka Jaszkaniec. – Po przyjęciu przez przedsiębiorstwo nadzoru nad budowanymi przyłączami inwestor może przystąpić do jego budowy. W pierwszym etapie najczęściej budowane jest przyłącze wodociągowe, a dopiero w momencie powstania domu – przyłącze kanalizacyjne.


Analogicznie przebiega podłączenie istniejącej już nieruchomości, często wyposażonej w szambo, przy której gmina wybudowała sieć kanalizacyjną. Tak jak w przypadku nowo budowanego budynku właściciel nieruchomości musi wystąpić o wydanie warunków technicznych podłączenia do sieci kanalizacyjnej, a następnie zlecić wykonanie projektu i uzgodnić go w Spółce. Budowa przyłącza również musi odbywać się pod nadzorem Spółki.
W obu przypadkach przyłącze kanalizacyjne właściciel nieruchomości wykonuje na własny koszt.

– Zgodnie z obowiązującymi przepisami Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach S.A. nie przejmuje przyłącza na swój stan majątkowy – wyjaśnia Agnieszka Jaszkaniec. – Spółka odpłatnie usuwa powstające na przyłączu awarie, jeżeli właściciel nieruchomości powierzy Spółce wykonanie takiej usługi.

W przypadku, gdy właściciel nieruchomości uchyla się od obowiązku przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej gmina może: wydać decyzję nakazującą wykonanie obowiązku, która podlega egzekucji w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz nałożyć karę grzywny. 



Podstawowe definicje


• Przyłącze kanalizacyjne – odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej;

• przyłącze wodociągowe – odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym;

• sieć – przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.


Definicje pochodzą z Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001 roku z późniejszymi zmianami.